Brugfiguren raken een gevoelige snaar
Je hoeft niet altijd het warm water uit te vinden. IN-Z, een onderneming in de lokale diensteneconomie, deed ervaring op met cultuursensitief werken met jonge gezinnen in de superdiverse wijk Beringen-Mijn. Ze heeft ook thuiszorgdiensten voor ouderen. De combinatie van beide verlaagt voor ouderen de drempel naar formele zorg in de wijk.
De drempels zijn er, dat staat vast. De bekende drempels zoals taal of cultuur, die het moeilijker maken om uit de mantelzorg te breken, ook als dat nodig is. “Maar ook drempels die we ontdekt hebben door met gezinnen in de wijk aan de slag te gaan, zoals de kostprijs van dienstverlening,” zegt Joeri Van Coillie, directeur strategie van IN-Z.
Voor haar werking met jonge gezinnen, die ouders stimuleert om hun kind naar de kinderopvang te laten gaan en snel te laten instappen in de kleuterschool, werkt IN-Z met brugfiguren, mensen met een migratieachtergrond die zelf uit de wijk komen en die ervaringsdeskundig zijn, ook, bijvoorbeeld op het vlak van armoede.
Babbelen met limonade
Waarom deze brugfiguren ook niet inzetten om ouderen op een laagdrempelige manier vanuit de wijk toe te leiden naar zorg in de wijk? “Dat hebben we gedaan door deze doelgroep te betrekken via ontmoeting, via activiteiten. Je geeft hun het gevoel dat ze deel uitmaken van de wijk. Pizza’s bakken, limonade maken, bloemschikken, als je iets samen doet, begin je vanzelf te babbelen.”
En dan komen de verhalen los, over wat goed gaat en dan, geleidelijk, over wat minder goed gaat. “Er is ruimte om te vertellen in een ongedwongen sfeer, en dan komen er tongen los. Dat werkt versterkend en emanciperend. Door er samen over te praten, gaan mensen dingen anders bekijken. Dat het misschien niet zo goed is dat ze voor hun oude dag alleen op hun kinderen aangewezen zijn bijvoorbeeld.”
Vertrouwen zet dingen in beweging
Brugfiguren legden tijdens deze ontmoetingen linken tussen wat de ouderen vertelden, en zorgaanbieders die in de gemeente actief zijn. Die brugfiguren zijn in dienst bij IN-Z in het kader van de lokale diensteneconomie. Ze krijgen hun opleiding on the job, en worden begeleid en gecoördineerd door een maatschappelijk werker. “We vertrekken vanuit hun motivatie, de rest leren ze onderweg. We willen dat ze zo snel mogelijk kunnen beginnen.”
“Deze brugfiguren staan dicht bij de doelgroepen die we willen bereiken. Daar is niet de professionele afstand die zorgverleners hebben. Ze genieten het vertrouwen van mensen, de doelgroep heeft het gevoel dat ze op hun lijn staan, en dat is nodig om dingen in beweging te zetten. Deze vertrouwde figuren kunnen de kloof tussen het professionele circuit en de kwetsbare doelgroep overbruggen en via die laagdrempelige activiteiten sociale behoeften detecteren.”
Tussenpositie
“Je hebt zo’n tussenpositie nodig. Als je dit in handen geeft van zorgverleners, dan is de afstand te groot. Als je dit in handen geeft van vrijwilligers – hoe waardevol die ook zijn voor een buurt – is er te weinig continuïteit.” In dat netwerk met zorgverleners en vrijwilligers zijn de brugfiguren volgens IN-Z onmisbaar. “Ze laten toe om op een structurele manier op die lage drempel actief te zijn.”
‘Ze willen geen zorg, dat is de traditie, dat is de cultuur’. De realiteit blijkt een pak genuanceerder te zijn, stelt IN-Z vast. “Die kloof hoeft niet zo groot te zijn. Dat hebben we geleerd. De behoefte blijkt er wel degelijk te zijn. Als je mensen samenzet en in een ongedwongen context met elkaar laat praten en hen versterkt, dan uiten ze dat wel.”
Dat ze het nodig hadden, bleek ook aan het eind van het project, toen de deelnemers samen besloten dat er een pamflet moest komen, een pleidooi om deze cultuursensitieve ambassadeurs te behouden. “Toen wisten we: er is een behoefte aan samen zijn en mensen bijeenbrengen, ook rond zorgthema’s. Toen wisten we: we hebben een gevoelige snaar geraakt.”
Contact: Loes Ory
[email protected]