In een Zorgzame Buurt worden noden sneller opgepikt en vinden bewoners die hulp of zorg nodig hebben, vlotter de weg naar vrijwilligers uit de buurt of naar gezondheids- en welzijnsprofessionals. In tijden van vermaatschappelijking van de zorg en vergrijzing zijn Zorgzame Buurten een troef en een noodzaak.
Het Fonds Dr. Daniël De Coninck erkent de kracht van buurten voor nabije zorg en ondersteuning van kwetsbare personen. Buurten die laagdrempelige zorg en ondersteuning zo dicht mogelijk bij mensen brengen, inbedden in de lokale gemeenschap en vertrekken vanuit de talenten en de kracht van bewoners. Maar het Fonds beseft dat zo’n Zorgzame Buurt er niet vanzelf komt. Het ondersteunt daarom nieuwe en bestaande beloftevolle praktijken om gezamenlijk zorg te dragen voor een buurt.
Deze ondersteunde projecten:
Levenskwaliteit
Buurten die steun kregen rapporteren een hogere levenskwaliteit. Bewoners voelen zich nuttig, ze hebben het gevoel dat ze greep hebben op hun eigen leven en ze voelen zich betrokken bij hun lokale gemeenschap. In plaats van een passieve zorgvrager zijn ze een actieve deelnemer die ingeschakeld wordt in toegankelijke en laagdrempelige zorg en ondersteuning, en die ook zelf ideeën aanbrengt voor een warmere buurt.
Kracht van de buurt
Niet één Zorgzame Buurt is hetzelfde. Hoe buurtgerichte zorg vorm krijgt, hangt namelijk af van de lokale context. Wie woont er in de wijk? Hoe ziet de wijk eruit? Welke noden hebben de bewoners van deze wijk? Een Zorgzame Buurt vertrekt van de kracht in de wijk en haar bewoners. Ze heeft extra oog voor bewoners die uit de boot dreigen te vallen. Ook zij hebben talenten waarmee ze bijdragen aan de buurt en zo aansluiting vinden.
Netwerken
Een Zorgzame Buurt is nooit het werk van één organisatie alleen. Het is een bundeling van de sterkten en de mogelijkheden van alle spelers in de wijk: buren, buurtorganisaties, lokale besturen en eerstelijnsprofessionals. Interdisciplinaire partnerschappen, netwerken en allianties staan centraal. De professionals in deze netwerken hebben een andere rol dan de traditionele professionals. Van een ‘verstrekker’ worden ze een ‘versterker’ van zorg en welzijn die de vrijwillige krachten in de buurt kan faciliteren en coachen.
Warme en koude solidariteit
Verbinding en ontmoeting zijn essentiële ingrediënten van een Zorgzame Buurt. Dankzij deze ‘warme solidariteit’ worden zorg- en ondersteuningsnoden in kaart gebracht, wordt isolatie doorbroken, de cohesie in de buurt versterkt en kunnen vrijwilligers hun talenten aanspreken om buren te helpen. Maar een Zorgzame Buurt stopt daar niet. Ontmoeting heeft een domino-effect, waarbij verbinding tussen buurtbewoners en organisaties en tussen organisaties onderling bewoners toeleidt naar de gezondheid- en welzijnsprofessionals van de eerste lijn, de zogeheten ‘koude solidariteit’ die even hard nodig is.
Ontdek de 35 ondersteunde buurtpraktijken in dit overzicht.
Minder mazen, meer net
Het Fonds ondersteunt samen met CERA en Porticus het pilootproject ‘Zorgzame buurten: minder mazen, meer net’ van SAAMO (september 2018 – juli 2022). SAAMO helpt hiervoor de lokale besturen in 4 landelijke gemeenten (Moorslede, Deerlijk, Hamont-Achel en Pelt) met het omzetten van methodieken en werkwijzen naar de praktijk. De opgebouwde kennis en het ontwikkelde materiaal werd samengebracht in de E-publicatie “Minder mazen, meer net. Aan de slag met zorgzame buurten”.
Een zorgzame buurt, waar mensen elkaar kennen en zorg dragen voor elkaar: iedereen wil dat wel, maar het komt niet vanzelf. Buurtbewoners, verenigingen, lokale besturen en eerstelijnsprofessionals moeten er samen aan werken, op maat van hun buurt. Het Fonds ondersteunde 35 praktijken die zorgzame buurten uitbouwen. Dit rapport gaat na wat de ervaren meerwaarde is van deze projecten.
