Bekkenbodemproblemen: betere screening en behandeling in de eerste lijn

Terug naar overzicht

De reclame voor verbanden suggereert het tegenovergestelde, maar bekkenbodemproblemen horen er niet gewoon bij als je ouder wordt. Alleen weten vrouwen dat te weinig. Bekkenbodemkinesiste Hedwig Neels (Universiteit Antwerpen) trok met een beurs van het Fonds Dokter Daniël De Coninck naar Australië om bij te leren over preventie en behandeling, en hier de eerste lijn rond effectieve zorg samen te brengen.

 Veel vrouwen lopen rond met bekkenbodemproblemen, met vervelende gevolgen zoals incontinentie, pijnklachten of constipatie. Nochtans is aangetoond dat bekkenbodemspieroefeningen met een kinesist voor veel vrouwen soelaas kunnen bieden. Hoe komt het dan dat zo weinig vrouwen de weg vinden naar die eenvoudige oplossing? En vooral: hoe kunnen deze vrouwen sneller en efficiënter geholpen worden?

Dat is de inzet van het project van bekkenbodemkinesiste Hedwig Neels van de Universiteit Antwerpen die een individuele onderzoeksbeurs kreeg van het Fonds Dokter Daniël De Coninck. De bedoeling is dat ze de bevindingen van haar onderzoek deelt met andere professionelen hier om zo de eerste lijn te versterken.

“Ik had in mijn doctoraat al een aantal hindernissen geïdentificeerd. Zo weten veel vrouwen niet wat normaal is en wat abnormaal, wat ze kunnen verwachten en wat ze dan moeten doen. Er is een groot tekort aan kennis, en dit gaat hand in hand met het taboe en het schaamtegevoel die veroorzaakt worden door de symptomen van bekkenbodemproblemen, zoals urine- en stoelgangsincontinentie, flatulentie, pijnklachten. Vrouwen blijken bovendien niet zelf op zoek te gaan naar informatie.”

Neels trok met haar beurs naar Australië om onderzoek te doen bij een wereldvermaarde urogynaecoloog. Ze maakte er van nabij kennis met zijn techniek van transperineale echografie, een eenvoudige, niet-invasieve en goedkope manier om tijdens een functionele analyse na te gaan welke schade de ondersteunende spieren en de ophangmechanismen van de bekkenorganen hebben opgelopen.

“Voor mij ging een wereld open. Ik kreeg meer inzicht in de anatomische en pathofysiologische factoren, de onderliggende redenen dus waarom de bekkenbodemspieren niet functioneren naar behoren. Bij iedere vrouw brengen de zwangerschap en de bevalling andere veranderingen teweeg bij spieren en zenuwen, bij iedere vrouw verloopt het herstel nadien anders. Zodra de juiste diagnose is gesteld weet je hoe je het efficiëntst kunt behandelen.”

Hedwig Neels stelde in Australië ook vast dat niet alleen zorgverleners en artsen, maar ook de overheid veel werk maken van sensibilisatie van vrouwen. Ze keerde naar België terug met een dubbele missie: kijken hoe in multidisciplinaire verbanden de screening en dus de geïndividualiseerde aanpak van bekkenbodemproblemen kan verbeteren, en de boodschap over het belang van preventie en behandeling duidelijker brengen. Infomeren en personaliseren dus. “Op dit moment horen vrouwen vooral commercieel gestuurde informatie van fabrikanten van verband tegen urinelekjes die bekkenbodemproblemen normaliseren. Dat wil ik counteren.”

Een informatiecampagne moet vrouwen blijvend bewust maken van het belang van gezonde bekkenbodemspieren. “Maar hoe breng je informatie tot bij vrouwen als ze zelf niet zoeken? Uit mijn eigen evaluatiestudies blijkt dat uitgebreide informatiebrochures weinig gelezen worden, maar vrouwen daarentegen veel waarde hechten aan een goed persoonlijk gesprek waarbij ze hun klachten en onzekerheden ter sprake kunnen brengen. Er is behoefte aan hapklare informatie over oorzaken, risicofactoren en oplossingen, met heldere infographics en eenvoudige tekeningen.” Neels werkt daarom ook aan een online-informatieplatform.

De lange therapietrouw die nodig is, is niet evident. E-healthapps zouden volgens Hedwig Neels in de toekomst een goede manier kunnen zijn om de eigen bekkenbodemproblemen te monitoren. Maar het belangrijkste is een goede persoonlijke oppuntstelling door een gespecialiseerde kinesitherapeut, meestal na de bevalling, aan de hand van de risicofactoren die op latere leeftijd kunnen leiden tot problemen.

“We doen dit in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen al op kleine schaal, met vroedvrouw, gynaecoloog, bekkenbodemkinesist en patiënt samen. We zorgen zo voor een betere screening, een betere preventie en doorverwijzing.” Deze multidisciplinaire benadering wil Neels promoten, onder andere via cursussen en lezingen bij eerstelijnswerkers zoals vroedvrouwen, kinesisten, gynaecologen en huisartsen.

Gesteunde initiatief in 2018 – Projectoproep ‘Beurzen voor eerstelijnsprofessionelen’

Meer info

Terug naar overzicht