Teckno 2030: toekomstscenario’s als opstap naar CT Principes

Het Fonds Dr. Daniël De Coninck en de Koning Boudewijnstichting brachten in het project ‘Teckno 2030’ een diverse groep bij elkaar van onderzoekers, ontwikkelaars van zorgtechnologie, zorgverleners en vertegenwoordigers van patiënten- en mantelzorgverenigingen.

Zij gebruikten de methodiek van de toekomstverkenning om tot de acht effectiviteitsprincipes te komen.
De rol van ondersteunende zorgtechnologie werd geëxploreerd in vier mogelijke werelden in 2030. Het zijn geen gewenste toekomstige werelden, wel plausibele en relevante werelden. In hun totaliteit leren deze werelden ons hoe technologie zich kan ontwikkelen in diverse maatschappelijke contexten en wat de gevolgen zijn voor individuen, organisaties, stakeholders en de samenleving.

Toekomstverkenning maakt het mogelijk om los te komen van actuele beperkingen en om inzicht te krijgen op de gevolgen van maatschappelijke beleidskeuzes die vandaag worden gemaakt.

In deze wereld vond een volledige omschakeling plaats van een curatieve naar een preventieve gezondheidszorg. Digitale, datagedreven technologie zorgt voor individuele en collectieve bijsturing door educatie en coaching, maar ook door nudging. Dit is een subtiele manier om het gedrag van mensen bij te sturen in de richting van een gezonde preventieve levensstijl.
Mensen hebben daar weinig problemen mee, want ze zijn veeleer passief en voor hen is al die technologie een black box waarvan ze weinig begrijpen. Hun leven speelt zich grotendeels af in solidaire buurten en woonblokken. Het is daar aangenaam leven, vinden ze.

Individualisme staat voorop, maar burgers zijn weinig actief en niet geëmpowerd. Bovendien is de overheid afwezig. De gezondheidszorg is geprivatiseerd. Verzekeraars hebben de handen in elkaar geslagen met databedrijven en commerciële dienstverleners. Die machtige conglomeraten brengen voortdurend nieuwe gezondheids- en welzijnsproducten op de markt, maar hun aanbod is nauwelijks afgestemd op de werkelijke behoeften.
De grote private spelers monopoliseren de markt, … én het dagelijks leven. Mensen worden in de eerste plaats gezien als consumenten, ook op vlak van gezondheid en zorg. Technologie en het gebruik van data verdiepen daardoor de gezondheidskloof. Wie bemiddeld of digitaal onderlegd is, overleeft. Wie kwetsbaar is en omvalt, heeft het moeilijk om weer overeind te komen.

‘The winner takes it all’ zou de mantra van deze samenleving kunnen zijn. In deze hyper-geconnecteerde wereld, gedreven door technologische innovatie, ontstaat een nieuwe vorm van kapitaal: data worden de nieuwe ‘currency’ en data worden een persoonlijk ‘asset’. Wakkere en goedgeïnformeerde burgers schrikken er niet voor terug om hun gegevens te vermarkten.
Toch is er enige vorm van solidariteit. Die speelt zich af op microniveau (microsolidariteit) en wordt ondersteund door crowdfunding en -lending. Mensen met gezamenlijke noden of competenties zoeken elkaar op via wereldwijde netwerken en communicatieplatforms. Ze nemen initiatieven en werken zelf aan oplossingen voor hun noden of die van anderen. Hoewel lang niet iedereen een technerd is, weten mensen technologisch innovaties in te passen in hun leven.

Data, algoritmen en technologie worden gezien als een publiek goed. Ze worden maximaal ontsloten en transparant gedeeld in het belang van iedereen. Open source is een evidentie, privacy een begrip uit het verleden. Technologie en innovaties sluiten aan op reële behoeften en dienen het algemeen belang.
Maar alles kan beter. Daarom is de Beagl een lerende samenleving. Beleidskeuzes worden bijgestuurd op basis van nieuwe kennis en voortschrijdend inzicht. Burgers participeren op alle beleidsniveaus. Mensen zijn leergierig omdat ze verstandige keuzes willen maken. Iedereen heeft het gevoel op dezelfde boot te zitten en is bereid om deze boot mee aansturen.